GDZIE NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE "ZABUDOWA ŁANOWA"?

Zjawisko nazywane potocznie zabudową lub urbanistyką łanową odnosi się do charakterystycznego sposobu zagospodarowania terenów podmiejskich na dawnych działkach rolniczych przekształconych na działki budowlane. Osiedla łanowe najczęściej budowane są na długich i wąskich działkach zazwyczaj wzdłuż jednej głównej drogi dojazdowej.

Postanowiliśmy sprawdzić, jak wygląda skala występowania tego zjawiska w wybranych aglomeracjach w Polsce, takich jak Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Trójmiasto, Warszawa i Wrocław. Obszary analizy utworzono za pomocą buforów zewnętrznych (w odległości do 5 km od granic miasta) oraz buforów wewnętrznych (w odległości do 2 km). Na podstawie lokalizacji budynków mieszkalnych z Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k) opracowaliśmy algorytm, który automatycznie wykrywa budynki w “zabudowie łanowej”. Opierał się on na założeniu, że budynki tego typu są do siebie bardzo podobne pod względem powierzchni i kształtu obrysu oraz, że są blisko siebie (promień przeszukiwania podobnych budynków wynosił 70 m). Uzyskane wyniki zostały dodatkowo zweryfikowane ręcznie.

Przykłady budynków w "zabudowie łanowej" wykryte przez algorytm

Końcowym etapem było obliczenie liczby budynków w “zabudowie łanowej” w stosunku do ogółu budynków mieszkalnych. Wyniki przedstawia poniższy wykres.

Największym udziałem procentowym budynków w “zabudowie łanowej” w stosunku do budynków mieszkalnych charakteryzuje się Wrocław (18%). Liczne osiedla łanowe wykryto również w Poznaniu (16%). Najmniejszym odsetkiem tego typu budynków charakteryzują się peryferia Lublina, który jest znacznie mniejszym miastem niż wymienione wcześniej, ale znalazł się w zestawieniu, ponieważ interesuje nas w sposób szczególny, ze względu na siedzibę naszej firmy.

Na poniższych mapach przedstawiono udział procentowy budynków w "zabudowie łanowej" w stosunku do budynków mieszkalnych w aglomeracji Wrocławia oraz Poznania.

Na obrzeżach polskich miast coraz częściej można dostrzec osiedla ustawionych w szeregu domów jednorodzinnych, które powstają na długich i wąskich działkach. Ich budowa spotyka się obecnie z coraz większą krytyką ze względu na szereg negatywnych konsekwencji, jakie za sobą niosą. Zdaniem przeciwników, zabudowa łanowa prowadzi do deformacji przestrzeni oraz zmiany krajobrazu, a ponadto ogranicza swobodny dostęp do infrastruktury społecznej. Konsekwencją budowania tego typu osiedli jest także niskiej jakości przestrzeń publiczna. Jednym z problemów jest ponadto brak funkcjonalnej sieci ulic, co skutkuje tworzeniem się korków na drogach dojazdowych do osiedli i przy wyjazdach z miast.